Chứng khoán là gì, tìm hiểu về các loại chứng khoán

Chứng khoán là gì?

Theo định nghĩa trong Luật Chứng khoán, chứng khoán bao gồm các loại tài sản: cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, chứng khoán phái sinh, chứng quyền, chứng quyền có bảo đảm, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký.

Xem chi tiết:

Vì sao nên đầu tư cổ phiếu

Vì sao phải phát hành trái phiếu

Ngoài ra, chứng khoán cũng được xem là một phương tiện hàng hóa trừu tượng có thể thỏa thuận, có thể thay thế được, và đại diện cho một giá trị tài chính.

Các loại chứng khoán trên thị trường

Chứng khoán là công cụ tích cực hỗ trợ doanh nghiệp, đơn vị, cá nhân… huy động vốn từ thị trường. Các loại chứng khoán trên thị trường hiện nay rất đa dạng, mang lại nhiều cơ hội đầu tư cho nhà đầu tư chứng khoán.

Dưới đây là các loại chứng khoán phổ biến nhất:

Cổ phiếu

Cổ phiếu là loại chứng khoán vốn, xác nhận quyền sở hữu một phần tài sản của doanh nghiệp phát hành với nhà đầu tư. Người mua cổ phiếu được gọi là cổ đông của công ty. Cổ phiếu là loại hình chứng khoán có tính thanh khoản cao nhất.

Cổ phiếu bao gồm 2 loại chính:

Cổ phiếu thường

Cổ phiếu thường là cổ phiếu xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư và các cổ đông với công ty. Đặc trưng của cổ phiếu thường là quyền kiểm soát, quản lý hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu công ty giải thể, hoặc phá sản, cổ đông sẽ được chia số tiền còn lại sau khi trả các khoản nợ và cổ phiếu ưu đãi.

Cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi là loại cổ phiếu có cổ tức xác định bằng một số tiền nhất định in trên cổ phiếu hoặc tính theo tỷ lệ phần trăm cố định theo mệnh giá cổ phiếu.

So với cổ phiếu thường thì lợi thế của cổ phiếu ưu đãi là sẽ được trả trước. Tuy nhiên, cổ phiếu ưu đãi không có quyền tham gia bỏ phiếu và kiểm soát hoạt động của công ty.

Trái phiếu

Trái phiếu hay còn gọi là chứng khoán nợ. Trái phiếu được phát hành bởi doanh nghiệp hoặc chính phủ. Đơn vị phát hành có trách nhiệm trả lãi và thanh toán nợ gốc cho chủ sở hữu (trái chủ) vào thời điểm đáo hạn.

Doanh nghiệp có trách nhiệm trả lãi cho trái chủ theo kỳ hạn của từng loại trái phiếu. Đến thời điểm đáo hạn phải tiến hành thanh toán cả lãi và gốc. Vì trái phiếu là chứng khoán nợ nên khi doanh nghiệp phá sản hoặc giải thể thì trái chủ được ưu tiên thanh toán trước người nắm giữ cổ phiếu.

Chứng chỉ quỹ

Chứng chỉ quỹ là một loại chứng khoán được phát hành bởi công ty quản lý quỹ. Chứng chỉ quỹ xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư với một phần vốn vốn vào quỹ đầu tư chứng khoán.

Xem thêm: Những khái niệm về chứng chỉ quỹ đầu tư

Các nhà đầu tư góp vốn vào quỹ đầu tư đại chúng bằng việc mua chứng chỉ quỹ. Sau đó công ty quản lý quỹ sử dụng số vốn này để đi đầu tư vào các loại tài sản như cổ phiếu, tín phiếu, trái phiếu, bất động sản….và chia sẻ thu nhập với các nhà đầu tư.

Mục đích của chứng chỉ quỹ là xác định quyền sở hữu vốn trong quỹ đại chúng của các nhà đầu tư. Bản chất đầu tư vào chứng chỉ quỹ là ủy thác vốn cho chuyên gia của các tổ chức quản lý quỹ.

Chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là gì? Chứng khoán phái sinh là loại chứng khoán tồn tại dưới dạng hợp đồng tài chính. Chứng khoán phái sinh xác nhận quyền và nghĩa vụ của các bên về giao dịch sẽ thực hiện vào thời điểm xác định trong tương lai.

Tìm hiểu các loại chứng khoán phái sinh

Giá trị của chứng khoán phái sinh phụ thuộc vào tài sản cơ sở như cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa (kim loại, nông sản)…

Đầu tư chứng khoán phái sinh có thể xem như đặt cược vào sự tăng hoặc giảm của tài sản cơ sở trong tương lai. Tức là khi giá trị tài sản cơ sở biến động đúng dự đoán thì nhà đầu tư có lãi.

Chứng quyền có đảm bảo

Chứng quyền có bảo đảm là loại chứng khoán do công ty chứng khoán phát hành và được niêm yết với mã giao dịch riêng. Người giữ chứng quyền nhận được quyền mua hoặc quyền bán chứng khoán cơ sở (như cổ phiếu, ETF, chỉ số…) tại mức giá và thời điểm đã được xác định hoặc hưởng khoản chênh lệch giá tại ngày đáo hạn.

Giá của chứng quyền thường thấp hơn nhiều so với chứng khoán cơ sở. Tuy nhiên chứng quyền có tính đòn bẩy cao và biết được khoản lỗ tối đa, vì vậy phù hợp với những nhà đầu tư ưa mạo hiểm.

 Những lưu ý khi mua chứng quyền

Đặc điểm của chứng khoán là gì

Dưới đây là một số đặc điểm của chứng khoán để nhà đầu tư nắm được và dễ dàng chọn lựa sản phẩm đầu tư.

Giao dịch công khai

Hình thức giao dịch công khai giúp cho thị trường chứng khoán duy trì tính minh bạch. Các nhà đầu tư đều nắm được thông tin về giá cổ phiếu đang được giao dịch trên thị trường. Nhà đầu tư cũng có thể truy cập vào những thông tin tương tự giúp việc giao dịch tự do và hiệu quả.

Thị trường hoạt động liên tục

Đặc điểm của thị trường chứng khoán cơ bản là một thị trường liên tục. Sau khi các chứng khoán đã được phát hành trên thị trường sơ cấp, có thể được mua đi bán lại nhiều lần ở thị trường thứ cấp. Thị trường chứng khoán đảm bảo cho các nhà đầu tư có thể chuyển chứng khoán của họ thành tiền mặt bất cứ lúc nào mà họ muốn.

Tính thanh khoản cao

Tính thanh khoản là khả năng chuyển đổi tài sản đó thành tiền mặt. Tùy thuộc vào khoảng thời gian, phí chuyển đổi, rủi ro giảm sút giá trị của tài sản đó do chuyển đổi để đánh giá tính thanh khoản cao hay thấp.

So với các loại tài sản khác thì chứng khoán có tính thanh khoản cao hơn. Điều này thể hiện qua khả năng chuyển đổi cao trên thị trường. Các loại hình chứng khoán khác nhau sẽ có khả năng chuyển đổi khác nhau.

Tính rủi ro lớn

Chứng khoán tồn tại nhiều rủi ro và tác động đến giá trị của chứng khoán. Có 2 loại rủi ro chính ảnh hưởng đến chứng khoán là:

Rủi ro có hệ thống: hay rủi ro thị trường có tác động tới hầu hết hoặc toàn bộ các loại tài sản. Loại rủi ro này chịu sự ảnh hưởng đến từ điều kiện kinh tế chung như: lạm phát, biến động tỷ giá hối đoái, lãi suất …

Rủi ro không có hệ thống: là loại rủi ro có tác động đến chỉ một hoặc một nhóm nhỏ các tài sản. Loại rủi ro này thông thường sẽ liên quan tới điều kiện của tổ chức phát hành.

Lợi ích của chứng khoán là gì

Chứng khoán mang lại nhiều lợi ích với nhà đầu tư, với các doanh nghiệp và với nền kinh tế nói chung.

Với nhà đầu tư: Chứng khoán cung cấp một kênh đầu tư hấp dẫn, các sản phẩm đầu tư đa dạng, có tính thanh khoản cao. Từ đó giúp giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội thu lợi nhuận lớn.

Với nền kinh tế: Chứng khoán là công cụ đo lường sức mạnh, tốc độ phát triển của nền kinh tế thông qua các chỉ số đo lường thị trường hay giá cổ phiếu. Nhờ thị trường chứng khoán, chính phủ sẽ kiểm soát tốt hơn tình trạng hoạt động của nền kinh tế nói chung cũng như hoạt động của các công ty niêm yết nói riêng.

Với doanh nghiệp: Thông qua hình thức phát hành chứng khoán, các công ty có cơ hội thu hút được nhiều nguồn vốn dài hạn, mở rộng sản xuất kinh doanh và tăng trưởng. Từ đó giảm bớt áp lực của việc đi vay ngân hàng.

Như vậy, với những chia sẻ về chứng khoán là gì và các loại chứng khoán trên thị trường, bạn đã nắm được những kiến thức chi tiết nhất về chứng khoán. Theo dõi GM Invest thường xuyên để cập nhật các bài viết mới nhất về chứng khoán.