Trái phiếu Zero coupon bond là gì?
Trái phiếu Zero Coupon Bond là loại trái phiếu không được trả lãi định kỳ mà chỉ trả vào một lần duy nhất. Zero Coupon có mức chiết khấu cao và mang lại lợi nhuận lớn khi trái phiếu đáo hạn. Việc trả lãi sẽ được thực hiện theo hai cách: tiền lãi được trả tại thời điểm phát hành hoặc trả gộp khi trái phiếu đáo hạn.
Trái phiếu zero coupon chỉ có một kỳ trả lãi. Việc trả lãi sẽ được thực hiện theo hai cách: tiền lãi được trả tại thời điểm phát hành hoặc trả gộp khi trái phiếu đáo hạn.
Với hình thức trả lãi trước hay còn gọi là trái phiếu chiết khấu, trái phiếu khi phát hành sẽ được bán ra với giá thấp hơn mệnh giá, phần chênh lệch chính là phần lãi đã được trừ. Đến kỳ đáo hạn trái phiếu, người mua chỉ nhận lại phần vốn gốc tương ứng với mệnh giá trái phiếu.
Trái phiếu trả lãi sau còn được gọi là trái phiếu gộp, người mua trái phiếu sẽ mua với đúng mệnh giá. Tiền lãi định kỳ sẽ không trả theo kỳ mà được gộp vào phần vốn gốc để tính lãi cho kỳ tiếp theo, trái chủ sẽ nhận toàn bộ gốc và lãi khi trái phiếu đáo hạn.
Tương tự trái phiếu coupon, zero coupon bond được phát hành dưới dạng chứng chỉ nên thuộc loại trái phiếu vô danh, không có tên chủ sở hữu trái phiếu. Zero coupon bond không có phần cuống phiếu và ghi lãi suất ngay trên bề mặt tờ phiếu, còn được gọi là lãi suất danh nghĩa và được lấy làm căn cứ để tính lãi.
Cách tính giá của trái phiếu Zero Coupon
Giá của trái phiếu Zero coupon bond không phiếu giảm giá có thể được tính như sau:
Giá = M ÷ (1 + r) n
Trong đó:
- M: Giá trị đáo hạn hoặc mệnh giá trái phiếu
- r: Lãi suất yêu cầu
- n: Số năm cho đến khi đáo hạn
Ví dụ: Nếu một nhà đầu tư muốn nhận được lợi tức 6% cho một trái phiếu mệnh giá $25.000, đáo hạn trong ba năm, vậy giá trị của trái phiếu có thể tính:
$25.000 / (1 + 0.06)3 = $20.991
Nếu chấp nhận đề nghị này, nhà đầu tư sẽ mua được trái phiếu với giá $20.991 trên $25.000. Khi đáo hạn trái phiếu, nhà đầu tư kiếm được $25.000 – $20.991 = $4.009, tức là lãi suất 6% mỗi năm.
Khoảng thời gian đáo hạn của trái phiếu càng dài thì nhà đầu tư phải trả càng ít và ngược lại. Trái phiếu không trái tức thường có thời gian đáo hạn dài, khoảng thời gian đáo hạn ban đầu ít nhất là mười năm kể từ khi trái phiếu phát hành. Vì vậy nó thích hợp cho những mục tiêu đầu tư dài hạn.
Hình thức trả lãi của Zero Coupon Bond
Có hai cách trả lãi: trái phiếu chiết khấu hoặc trái phiếu gộp.
Trái phiếu chiết khấu
Khi phát hành trái phiếu Zero coupon bond được bán với giá thấp hơn mệnh giá, người mua trái phiếu không nhận lãi định kỳ.
Phần chênh lệch giữa mệnh giá với giá mua tại thời điểm phát hành chính là tiền lãi coi như là đã thanh toán xong. Phần vốn gốc sẽ được nhận lại sau khi trái phiếu đáo hạn.
Trái phiếu gộp
Người mua trái phiếu Zero coupon bond sẽ mua với mệnh giá đúng, tiền lãi có phát sinh định kỳ nhưng không được trả định kỳ, lãi sẽ được nhập vào vốn gốc để tính lãi cho kỳ tiếp theo. Trái chủ sẽ nhận cả gốc và lãi vào thời điểm đáo hạn trái phiếu.
Đây là một loại sản phẩm phù hợp đầu tư dài hạn vì có thời hạn tầm 10 năm trở lên và ít bị rủi ro vì thường trái chủ ít chịu ảnh hưởng xấu nào khi trái phiếu đáo hạn. Nhà đầu tư có thể bán hoặc mua zero coupon bond trước khi đáo hạn trên thị trường thứ cấp, tỷ giá bán/mua sẽ phụ thuộc vào tỷ giá của thị trường tại thời điểm bán.
Tuy nhiên cũng có một số hạn vì vì thời gian đáo hạn quá dài nên thanh khoản của nhà đầu tư rất chậm trễ, rủi ro nhất trong trường hợp công ty phá sản trong thời gian đáo hạn. Nên đòi hỏi nhà đầu tư cần lựa chọn thật kỹ các công ty phát hành trái phiếu, tìm hiểu và chọn lọc các công ty uy tín, an toàn để đầu tư.