IPO là gì, điều kiện để doanh nghiệp IPO ra công chúng

IPO là gì

IPO là gì. Thuật ngữ này được dùng để chỉ hoạt động lần đầu phát hành cổ phiếu và đưa lên sàn chứng khoán của một công ty với mục đích để huy động vốn từ các nhà đầu tư. Công ty sau khi IPO sẽ được gọi là một công ty đại chúng.

Xem thêm:

Danh mục đầu tư là gì, các loại danh mục đầu tư

Thao túng thị trường chứng khoán là gì

Trước khi IPO, công ty thường chỉ thuộc sở hữu của các nhà đầu tư cá nhân hoặc các tổ chức đầu tư. Sau khi IPO, cổ phiếu của công ty sẽ có thể được mua bán công khai trên thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên, quá trình IPO cũng có những rủi ro như sự giảm giá của cổ phiếu sau khi lên sàn do không đạt được giá trị kỳ vọng của nhà đầu tư hoặc do thị trường chứng khoán bất ổn.

Mục đích tiến hành IPO là gì

Bên cạnh chức năng huy động vốn, IPO còn cung cấp thanh khoản cho những cổ đông sáng lập, tạo điều kiện dễ dàng hơn cho các giao dịch sáp nhập và mua lại (M&A), tăng tính minh bạch thông qua các hoạt động công bố thông tin.

Huy động vốn từ công chúng

Một trong những mục đích quan trọng nhất khi công ty thực hiện IPO là thu thập vốn từ công chúng thông qua việc bán cổ phiếu cho các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán. Việc thu thập vốn này có thể được sử dụng để đầu tư mở rộng, nghiên cứu và phát triển sản phẩm, mua sắm tài sản cần thiết, thanh toán nợ và thực hiện các chiến lược kinh doanh dài hạn.

Bằng cách niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán, công ty có thể tiếp cận các nguồn vốn mới từ các nhà đầu tư trên thị trường mở, chẳng hạn như nhà đầu tư cá nhân, quỹ đầu tư, các tổ chức tài chính. Điều này giúp tăng cơ hội tăng vốn lớn hơn so với việc chỉ dựa vào các nhà đầu tư cá nhân hoặc các tổ chức đầu tư.

Nâng cao hiệu quả kinh doanh

IPO giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động bởi vì khi công ty niêm yết phải tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn chất lượng khắt khe hơn, từ đó giúp nâng cao quản lý và hoạt động của công ty.

Doanh nghiệp được yêu cầu cung cấp các báo cáo tài chính chính xác và minh bạch cho cổ đông, cũng như phải đáp ứng các yêu cầu về việc công khai thông tin cho cổ đông và thị trường. Vì vậy, doanh nghiệp luôn luôn phải có định hướng và chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động để các thông tin báo cáo tài chính phản ánh tốt, góp phần thúc đẩy giá cổ phiếu của doanh nghiệp tăng.

Quảng bá danh tiếng công ty

IPO giúp công ty nâng cao uy tín và danh tiếng của công ty trên thị trường. Niêm yết cổ phiếu trên sàn chứng khoán có thể tạo ra lòng tin và sự tin tưởng từ phía khách hàng, nhà cung cấp và đối tác kinh doanh, giúp công ty thu hút được các cơ hội kinh doanh mới.

Tất cả những thông tin này được công bố trên các trang mạng và báo chí tài chính, giúp doanh nghiệp mang thương hiệu đến gần hơn với khách hàng, giới đầu tư và cộng đồng kinh doanh. Điều này có thể giúp doanh nghiệp tạo được niềm tin và uy tín với khách hàng và nhà đầu tư, đồng thời cải thiện cạnh tranh trên thị trường.

Hướng đến sự chuyên nghiệp

IPO thúc đẩy doanh nghiệp phát triển văn hóa công ty chuyên nghiệp và có trách nhiệm. Để thu hút các nhà đầu tư, công ty sẽ phải đưa ra các kế hoạch phát triển chi tiết, thể hiện khả năng tăng trưởng trong tương lai.

Việc phát triển kế hoạch này giúp doanh nghiệp tập trung vào các mục tiêu kinh doanh cụ thể và tạo ra một văn hóa làm việc tích cực và năng động để đạt được những mục tiêu đó.

Điều kiện tiến hành IPO là gì

Tại Việt Nam, theo quy định tại khoản 1 điều 15 Luật Chứng khoán 2019, các điều kiện để một công ty cổ phần được chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng bao gồm:

• Vốn điều lệ: Mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán phải trên 30 tỷ đồng tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán.
• Kết quả kinh doanh: Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong 2 năm liên tục liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, đồng thời không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán.
• Phương án cụ thể: Phương án phát hành và sử dụng nguồn vốn thu được sau khi IPO phải được đại hội đồng cổ đông thông qua.
• Tỷ lệ số cổ phiếu có quyền biểu quyết: Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của doanh nghiệp phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn. Trường hợp vốn điều lệ của tổ chức phát hành từ 1.000 tỷ đồng trở lên, tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành.
• Cam kết của cổ đông lớn: Cổ đông lớn trước thời điểm IPO phải cam kết cùng nhau nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ của tổ chức phát hành trong tối thiểu là một năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán.
• Yêu cầu về pháp lý: Tổ chức phát hành không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xóa án tích.
• Đơn vị tư vấn: Doanh nghiệp phải có công ty chứng khoán tư vấn trong việc đăng ký phát hành chào bán cổ phiếu. Yêu cầu này không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty chứng khoán thực hiện IPO.
• Cam kết: Doanh nghiệp cần cam kết và phải thực hiện niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán. Điều kiện niêm yết cũng sẽ có sự khác nhau giữa các sàn chứng khoán.
• Yêu cầu về tài khoản: Doanh nghiệp cần mở một tài khoản phong tỏa nhận tiền mua cổ phiếu của đợt chào bán.

Quy trình tiến hành IPO là gì

Để hiểu rõ hơn về quy trình IPO là gì. Dưới đây là quy trình tổng quan mà doanh nghiệp cần quan tâm:

Bước 1: Lấy ý kiến cổ đông chấp thuận dự thảo kế hoạch IPO bao gồm:
Thống nhất về mục đích huy động vốn
Số vốn cần huy động và số lượng cổ phiếu phát hành tương ứng
Kế hoạch sử dụng vốn

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký IPO:
Chuẩn bị đủ các hồ sơ thủ tục theo quy định của sàn chứng khoán mà doanh nghiệp muốn niêm yết.
Tham vấn thêm từ các chuyên gia tư vấn và thẩm định giá trị doanh nghiệp và xây dựng phương án phát hành cổ phiếu ra công chúng để kế hoạch IPO được thành công.

Bước 3: Định giá cổ phiếu cho lần IPO:
Đây là bước phức tạp và tốn nhiều thời gian nhất, nếu cổ phiếu được định giá quá cao, việc bán sẽ trở nên khó khăn; trong khi đó, nếu định giá quá thấp, tổ chức phát hành sẽ phải chịu nhiều thiệt hại vì giá trị vốn hóa thấp không đáp ứng mục tiêu huy động vốn của doanh nghiệp. Do đó, việc định giá cần hợp lý, đáp ứng được cả nhu cầu của người bán và người mua.

Bước 4: Nộp hồ sơ lên Ủy ban chứng khoán:
Sau khi hồ sơ được nộp lên, doanh nghiệp cần đợi trong một khoảng thời gian để nhận được câu trả lời chính thức về việc IPO.

Bước 5: Thông báo rộng rãi ra công chúng về thông tin đợt IPO sắp tới của doanh nghiệp:
Khi đã được Ủy ban chứng khoán cấp phép, công ty phát hành cần thông báo việc này trên các phương tiện truyền thông đại chúng và đăng tải bản cáo bạch chính thức về việc thực hiện phân phối chứng khoán theo thời gian quy định.

Bước 6:

Sau khi IPO thành công, doanh nghiệp sẽ phải thực hiện các báo cáo và công bố thông tin định kỳ để bảo đảm tính minh bạch và tuân thủ các quy định pháp luật.