Force sell là gì? Một số cách để tránh Force sell

Khái niệm Force Sell là gì

Force sell là tình huống xuất hiện khi thị trường cổ phiếu giảm mạnh dẫn đến mất giá trị tài sản trong tài khoản đầu tư.

Xem thêm:

Tính thanh khoản là gì, vai trò của thanh khoản trong đầu tư
Trạng thái sideway trong chứng khoán là gì

Khi đó công ty chứng khoán buộc phải bán chứng khoán trong danh mục để đưa tài khoản về mức tỷ lệ ký quỹ an toàn. Danh mục sẽ bán ở khung giờ thường là 10-11h sáng và 14h. Nhận diện rất đơn giản là các mã chứng khoán trên sàn đều đồng loại sàn.

Nói cách khác, Force sell là tình trạng tổng tài sản của nhà đầu tư bị giảm mạnh tới mức mà nhà đầu tư không còn quyền tự quản lý rủi ro danh mục của mình nữa mà cần đến sự can thiệp của công ty chứng khoán.

Một số cách để tránh Force sell

Khi thị trường đang có nhiều biến động thì nhà đầu tư không thể tránh khỏi hiện tượng Force Sell. Vì thế, các nhà đầu tư cần chú ý những vấn đề sau để tránh force sell:

-Chỉ vay margin khi đã tìm hiểu các kiến thức và kinh nghiệm về thị trường, còn không thì không nên vay rất dễ dẫn tới thua lỗ, rơi vào tình trạng force sell.

-Nên sử dụng margin khi thị trường đang tăng trưởng chứng không nên cố giữ để chờ thị trường đi ngang hoặc đi xuống mới dùng.

-Nếu dùng margin với cổ phiếu có thanh khoản tốt trên thị trường như blue chip rồi thì không nên dùng margin với những cổ phiếu lợi nhuận thấp.

-Không nên sử dụng full margin trong khi đầu tư mà chỉ sử dụng ở mức vừa phải, tạo độ an toàn cho các tài khoản đề phòng trường hợp biến động cổ phiếu sẽ dao động thêm các khoản ngoài với dự kiến.

-Nhà đầu tư phải xây dựng một kế hoạch về các danh mục đầu tư phù hợp với xu hướng phát triển của thị trường, sàng lọc cổ phiếu, quản trị rủi ro một cách hợp lý.

-Trong trường hợp đã lỡ rơi vào tình huống Force Sell thì nhà đầu tư nên sử dụng biện pháp Isolated Margin để giải quyết vấn đề. Nghĩa là nhà đầu tư sẽ vay Margin với từng mã cổ phiếu riêng thì tình trạng Force Sell sẽ chỉ xảy ra với mã cổ phiếu đó chứ không liên lụy đến những mã cổ phiếu khác trong tài khoản tổng.

Force sell ảnh hưởng đến thị trường như thế nào?

Việc nâng lãi suất của các ngân hàng diễn ra khiến các nhà đầu tư phải đối mặt với tình trạng Force Sell, nếu như thị trường chứng khoán giảm xuống mức thấp nhất. Trên thị trường thế giới, sức ép của FED về việc tăng lãi suất và tình hình lạm phát tăng khiến cho nhiều ngân hàng cũng bị phá sản. Những sức ép này tác động mạnh mẽ đến thị trường chứng khoán Việt Nam.

Hiện tượng Force Sell cùng với tâm lý hoảng loạn khiến cho các nhà đầu tư không thể chờ đợi thêm mà bắt buộc bán đi một phần cổ phiếu của mình. Thậm chí không cần biết được hay mất miễn là đẩy được hàng đi. Chính những lo ngại này khiến cho dòng tiền đổ vào thị trường chứng khoán giảm. Thị trường trở nên ảm đạm và mất cân bằng.

Khi nào thì xảy ra Force Sell

Force sell xảy ra khi tỷ lệ ký quỹ của nhà đầu tư giảm xuống mức dưới ngưỡng xử lý được quy định bởi công ty chứng khoán. Nguyên nhân tỷ lệ ký quỹ giảm xuống chủ yếu do giá cổ phiếu nắm giữ mua nhờ vay margin giảm.

Trước khi tỷ lệ ký quỹ giảm xuống ngưỡng xử lý, công ty chứng khoán sẽ thông báo tới nhà đầu tư và đưa ra thời hạn để nhà đầu tư có biện pháp xử lý tình trạng này. Giải pháp tốt nhất để nâng tỷ lệ ký quỹ về ngưỡng an toàn là nạp thêm tiền vào tài khoản hoặc bán bớt cổ phiếu.

Thời hạn này thường là 3 ngày làm việc. Nếu hết thời hạn nhà đầu tư không thực hiện, công ty chứng khoán sẽ buộc bán cổ phiếu trong tài khoản của nhà đầu tư để đưa tỷ lệ ký quỹ lên ngưỡng an toàn.

Công thức tính Force Sell

• Tài khoản ở trạng thái bình thường khi: Tỷ lệ ký quỹ >= Tỷ lệ ký quỹ duy trì.
• Tài khoản bị Call Margin khi: Tỷ lệ ký quỹ duy trì > Tỷ lệ ký quỹ >= Ngưỡng xử lý.
• Tài khoản bị Force Sell khi: Tỷ lệ ký quỹ < ngưỡng xử lý.

Force sell và Call Margin khác nhau như thế nào?

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa Call Margin và Force Sell. Tuy nhiên đây là hai khái niệm và trường hợp khác nhau.

Tìm hiểu thêm:

7 kênh đầu tư phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay
Đầu tư chứng khoán dài hạn là gì
Những loại cổ phiếu không nên mua để tránh gặp sóng gió

Call margin là hiện tượng tỷ lệ ký quỹ giảm nhưng vẫn ở mức duy trì trong quy định. Thời điểm này công ty chứng khoán sẽ thông báo tới nhà đầu tư thông qua cách gọi điện, email, tin nhắn… .

Việc này nhằm thỏa thuận phương án để nâng tỷ lệ kí quỹ đến mức quy định và nhà đầu tư sẽ có ba ngày để thực hiện phương án này. Sau 3 ngày, công ty chứng khoán sẽ tiến hành bán cổ phiếu để nâng mức ký quỹ lên.

Force Sell là khi nhà đầu tư vi phạm tỷ lệ ký quỹ tối thiểu và chính công ty chứng khoán sẽ bán đi một số lượng cổ phiếu nhất định để nâng tỷ lệ ký quỹ mà không cần phải bàn bạc với nhà đầu tư. Force Sell được xem như là trường hợp nguy cấp hơn so với Call Margin.